October 14, 2023
Strive
Lịch sử và phát triển của ô tô điện
Lịch sử xe điện bắt đầu từ thế kỷ thứ 19 và đến nay đã phát triển được hơn 100 năm. Chiếc xe điện đầu tiên ra đời bởi nhà vật lý học Gaston Planté, người Pháp. Ông cúng chính là người đã phát minh ra pin axit – chì vào năm 1859.
Giới thiệu về xe điện
Xe điện là loại phương tiện sử dụng động cơ điện để dẫn động thay vì động cơ đốt trong xe như chạy bằng xăng, dầu. Đông cơ điện giúp chuyển hoá điện năng thành cơ năng, không thải ra các khí CO2 nên được đánh giá là phương tiện xanh, thân thiện với môi trường.
Hiện có các loại xe điện phổ biến như:
Xe đạp điện: xe chạy bằng điện có gắn bàn đạp
Xe máy điện: xe chạy bằng ắc quy/pin cà không có bàn đạp
Xe ô tô điện: có chức năng như một chiếc xe ô tô chạy bằng xăng/dầu, chỉ khác là nguồn năng lượng là điện
Lịch sử ra đời của xe điện
Pin sạc, vật dụng cần thiết giúp tích trữ điện trên xe, ra đời năm 1859 nhờ nghiên cứu của nhà vật lý người Pháp Gaston Planté. NĂm 1880, nhà phát minh Gustave Trouvé cải tiến một động cơ điện nhỏ do công ty Siemens phát triển và gắn pin sạc vào xe ba bánh của nhà sáng chế người Anh James Starley, tạo ra phương tiện chạy điện đầu tiên trên thế giới. Trouvé không lấy được bằng sáng chế dù chiếc xe chạy thử thành công trên đường Rue Valois, Paris, ngày 19/4/1881.
Nhà phát minh Thomas Parker chế tạo ôtô điện đầu tiên ở Wolverhampton, Anh, năm 1884. Tuy nhiên, tư liệu duy nhất là một bức ảnh chụp vào năm 1895. Pháp và Anh là những nước đầu tiên ủng hộ sự phát triển của các loại xe điện. Tàu điện cũng được sử dụng để vận chuyển than khỏi hầm mỏ vì động cơ của chúng không tiêu tốn oxy.
Nhà phát minh William Morrison chế tạo mẫu xe điện đầu tiên tại Mỹ năm 1890-1891. Chiếc xe 6 chỗ có thể đạt tốc độ 23 km mỗi giờ. Khoảng 5 năm sau, khi nhà thiết kế ôtô A.L. Ryker giới thiệu chiếc xe điện ba bánh đầu tiên, người tiêu dùng Mỹ mới bắt đầu chú ý đến phương tiện điện. Thời điểm đó, người châu Âu đã sử dụng xe ba bánh, xe đạp hai bánh và ôtô điện gần 15 năm.
Taxi điện xuất hiện vào cuối thế kỷ 19. Tại London, kỹ sư Walter Bersey chế tạo một đội taxi như vậy và cho hoạt động trên đường phố năm 1897. Chúng được đặt biệt danh là “chim ruồi” do phát ra tiếng rền đặc trưng. Cùng năm, công ty Samuel’s Electric Carriage and Wagon bắt đầu đưa vào hoạt động 12 chiếc taxi điện tại thành phố New York.
Xe điện có nhiều ưu điểm so với các phương tiện khác vào đầu thế kỷ 20. Chúng không rung lắc mạnh hay phát ra mùi và tiếng ồn như xe xăng. Chúng cũng không cần thao tác bằng tay để khởi động. Thời kỳ đó, người dùng xe xăng phải quay một chiếc tay cầm để nổ máy.
Giới nhà giàu ưa chuộng xe điện. Họ sử dụng chúng làm xe chạy trong thành phố nên hạn chế về quãng đường di chuyển của xe điện không gây trở ngại lớn. Xe điện thường được giới thiệu là phương tiện phù hợp cho các nữ tài xế vì dễ vận hành.
Sự phát triển của xe điện ban đầu bị cản trở do thiếu cơ sở hạ tầng cung cấp điện. Tuy nhiên, đến năm 1912, nhiều gia đình được kết nối điện khiến số lượng xe bùng nổ. Đầu thế kỷ 20, Mỹ có 40% ôtô chạy bằng hơi nước, 38% chạy điện và chỉ 22% chạy xăng. Tổng cộng 33.842 xe điện được đăng ký ở Mỹ, biến nước này trở thành nơi xe điện hoạt động phổ biến nhất. Doanh số xe điện đạt đỉnh vào đầu những năm 1910.
Tuy nhiên, việc hãng Ford sản xuất hàng loạt xe Model T tác động lớn đến xe điện. Model T xuất hiện năm 1908, giúp xe xăng trở nên rẻ và phổ biến. Năm 1912, xe xăng chỉ có giá 650 USD trong khi xe điện có giá tới 1.750 USD. Cùng năm, nhà phát minh Charles Kettering giới thiệu bộ khởi động mới, giúp loại bỏ tay quay trên xe xăng.
Một số yếu tố khác cũng góp phần đưa xe điện vào “dĩ vãng”. Những năm 1920, Mỹ có hệ thống đường kết nối các thành phố tốt hơn, người dân có nhu cầu di chuyển nhiều hơn. Xăng dầu bớt đắt đỏ và sẵn sàng phục vụ nhu cầu của người dân nông thôn, trong khi vào thời điểm đó, rất ít gia đình sống ngoài thành phố có điện. Các trạm xăng dầu cũng bắt đầu mọc lên khắp nơi.
Khoảng vài chục năm tiếp theo, xe điện không có nhiều tiến bộ về công nghệ. Trong khi đó, việc nguồn cung xăng dầu rẻ, dồi dào và sự phát triển liên tục của động cơ đốt trong khiến người dân không còn nhu cầu sử dụng phương tiện chạy bằng năng lượng khác.
Sự phát triển của xe điện
Xe máy điện là loại xe điện được sử dụng ngày càng rộng rãi hiện nay. Lịch sử của xe máy điện có phần không được rõ ràng. Lịch sử ghi nhận, trước năm 1911 có nhiều đơn xin cấp bằng sáng chế cho xe đạp điện nhưng xe máy điện thời điểm đó vẫn chưa được nhắc đến.
– Năm 1911: Tạp chí Cơ học Phổ biến đã đề cập đến sự ra đời của một chiếc xe máy điện với khả năng đi được 121km-160km/lần sạc và tốc độ tối đa có thể đạt là 56km/h.
– Năm 1919: Công ty Ransomes, Sims & Jefferies đã chế tạo ra chiếc xe máy điện nguyên mẫu có pin được lắp dưới yên xe.
– Năm 1936: hai anh em nhà Limelette thành lập công ty xe máy điện có tên là Socovel.
– Vào thế chiến thứ 2: California đã phát minh ra chiếc mô tô điện hai bánh có thể kéo một chiếc xe moóc một bánh. Năm 1946, Williams thành lập Công ty Marketeer sản xuất rất nhiều loại xe điện khác nhau.
– Năm 1967: Karl Kordesch đã chế tạo một chiếc xe máy điện lai pin nhiên liệu với khả năng đi được 320km/lần sạc và tốc độ tối đa là 40km/h.
– Năm 1974: Nhà sản xuất Auranthic Corp ở California, đã sản xuất một chiếc mô tô nhỏ có tên là Charger. Nó có khả năng đi được tốc độ tối đa 48km/h và quãng đường 80km/lần sạc.
– Năm 1988: ông chủ của Công ty Eyeball Engineering đã thử nghiệm chiếc mô tô kéo điện của mình ở Bonneville.
– Năm 1996: chiếc mô tô điện EMB Lectra được chế tạo bởi Electric Motorbike Inc sử dụng động cơ biến trở. Nó có khả năng đi được 72km/h và quãng đường 56km/lần sạc.
– Vào năm 2006, Vectrix đã giới thiệu chiếc xe tay ga điện hiệu suất cao đầu tiên được bán trên thị trường.
– Tháng 2 năm 2009: Công ty Mission Motors ở San Francisco do một cựu kỹ sư Tesla Motors dẫn đầu, đã trình làng Mission One, một chiếc xe máy điện có tốc độ 150 dặm/ giờ, trở thành chiếc xe điện được sản xuất nhanh nhất trên thế giới.
Những năm sau đó, xe máy điện liên tục được ra đời, phá vỡ những kỷ lục về tốc độ và quãng đường tối đa đi được của các siêu phẩm trước đó.
– Vào năm 2020, Ola Electric Mobility, một bộ phận của Ola Cabs, đã lên kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất xe điện lớn nhất thế giới.
Cùng năm, giáo sư Juan Ayala đã thiết kế và phát minh ra hệ thống xe điện cho thuê dựa trên ứng dụng điện thoại thông minh.
Xe máy điện cho đến nay vẫn đang phát triển mạnh mẽ, viết tiếp lịch sử xe điện thế giới hơn 100 năm. Việt Nam cũng đã góp mặt vào thị trường xe điện với những sản phẩm ưu việt và nổi bật.
